SNL-monitoring in De Pelen vraagt conditie, kennis van gebied én ecologie

De inventarisatie in De Groote Peel werd uitgevoerd in het kader van de SNL-monitoring. Elke zes jaar worden bepaalde soortgroepen in kaart gebracht, zoals planten, libellen en vlinders en broedvogels. Het gaat dan om soorten die kenmerkend zijn voor het gebied. De inventarisaties geven belangrijk inzicht: hoe ontwikkelt het terrein zich en heeft het natuurbeheer het gewenste effect?

Hoi Adri, de SNL-monitoring zit er weer op. Wat vraagt deze klus van jullie ecologen?

“We inventariseren het gebied vlakdekkend. Dat is in de Peel een uitdaging, grote delen buiten de paden zijn in de vroege zomer zompig en onbetrouwbaar. De inventarisaties doen we in drie à vier rondes, omdat de vliegtijden van de te inventariseren soorten flink kunnen verschillen. Dit vraagt veel kennis van de soorten en het gebied, en het vereist een goede lichamelijke conditie. Door goed vooronderzoek en contact met lokale kenners weten we: bij dat watertje kunnen we deze soort verwachten, en moeten we dus in die ronde extra opletten. Uiteraard houden we rekening met broedende vogels, sommige delen bezoeken we daarom op een ander moment.

“Het is belangrijk dat je als veldmedewerker soorten snel op naam kunt brengen. Je moet goed in je hoofd hebben naar welke soorten je op zoek bent en waar je ze aan herkent. Dat onderscheid is soms heel subtiel, zoals bij de pantserjuffers. En niet altijd op zicht te maken: sprinkhanen identificeren we vaak op gehoor, sommige soorten zijn alleen met batdetector waar te nemen. Door de omvang in oppervlak, het uitdagende terrein en de variatie in soorten kost deze klus vele honderden uren werk.”

Libellen en vlinders vliegen bij mooi weer. Dat klinkt bijna als vakantie, met een zonnetje erbij dagenlang in zo’n mooi gebied vertoeven.

“Op het eerste gezicht zeker! Het was in 2022 echter heel erg droog. Het veenmos in vennen en vaarten kraakte onder onze laarzen, terwijl dat normaal gesproken de plekken zijn waar libellen eitjes afzetten. Door de droogte konden we makkelijk in het hele gebied komen: ook op plekken waar je anders tot je middel in het water staat. Tegelijk was het op sommige plekken nog steeds verraderlijk drassig: we lopen natuurlijk wel door het hoogveen. Pijpenstrootje vormt dikke pollen en groeit tot wel twee meter hoog. Je weet nooit waar je je voet neerzet. En muggen en dazen zijn in groten getale aanwezig. Daarbij komt dat je continu ‘aan’ moet staan om zeker te weten dat je niets over het hoofd ziet. Het is echt hard werken!”

Jullie analyseren nu de resultaten. Kun je alvast wat bijzondere of opvallende waarnemingen verklappen?

“We hebben honderden spiegeldikkopjes geteld. Deze vlindersoort heeft een waanzinnig fraaie ondervleugel, met omrande witte vlekken. De Peel is echt een hotspot voor deze vlinder, erbuiten vind je hem bijna niet, dus het is goed nieuws dat hij zo vaak is waargenomen.
“Verder viel toch wel op dat we relatief veel zuidelijke soorten aantroffen, zoals de zuidelijke glazenmaker en de zuidelijke keizerlibel. Zeldzame, kenmerkende hoogveenlibellen zagen we daarentegen nauwelijks. Door droogte raken vennetjes opgedroogd en kunnen deze soorten zich niet meer voortplanten. Zo zien we het opschuiven van soorten voor onze ogen gebeuren.”

Dit onderzoek voeren we uit in samenwerking met Matthijs Courbois van Flora & Fauna Expert.