Soortmanagementplan Wijk bij Duurstede

Begin 2019: het soortmanagementplan komt ter sprake in de werkgroep natuur voor gemeenten in de provincie Utrecht. In Wijk bij Duurstede staan dan net twee grote projecten op stapel. Kan ik in plaats van twee losse ecologische onderzoeken niet een soortmanagementplan op laten stellen?, denkt beleidsmedewerker natuur en landschap Coosje Bakker. Als de woningbouwverenigingen ook mee willen doen, lukt het haar het college te overtuigen.

Wat hebben we gedaan?

Nog datzelfde seizoen onderzoekt Regelink Ecologie & Landschap waar in de bebouwde kom van de  gemeente (Langbroek, Cothen en Wijk bij Duurstede) vleermuizen, huismus en gierzwaluw voorkomen – deze beschermde soorten komen het vaakst in gebouwen voor. Systematisch brengen we deelgebied voor deelgebied in kaart.

In het broedseizoen van huismus (vroege voorjaar) en gierzwaluw (vanaf juni) zoeken we naar nesten en vogels die ‘nestindicerend’ gedrag vertonen. In zomer, najaar en winter onderzoeken we vleermuizen: we luisteren met een batdetector en tellen als ze hun verblijfplaats verlaten. Laatvliegers proberen we te zenderen in geschikte foerageergebieden: deze vleermuis vliegt laat uit en komt in lage dichtheden voor; zenderen is dus de beste manier om een verblijfplaats op te sporen. Tenslotte waarderen we de gebouwen in de gemeente: in deze gebouwen is de kans hoog of laag dat je een beschermde soort tegenkomt. Zo kunnen voor gebouwen met een hoge kans de juiste maatregelen genomen worden.

Al deze informatie is openbaar beschikbaar via FloraFaunaCheck.nl. Daarnaast hebben we in het soortmanagementplan met een stappenplan uitgewerkt hoe een initiatiefnemer bij een project te werk moet gaan als (mogelijk) beschermde soorten aanwezig zijn. Hij hoeft dan (voor deze soorten en de genoemde ingrepen) geen aanvullend onderzoek meer te doen. De gemeente neemt tenslotte aanvullende maatregelen om soorten te versterken.

Kant-en-klaar plan?

Wijk bij Duurstede is de eerste gemeente in de provincie Utrecht die voor de hele bebouwde kom een soortenmanagementplan (SMP) op heeft laten stellen. Coosje Bakker is tevreden over de bevlogenheid en werkwijze van de ecologen van Regelink Ecologie & Landschap. Ze merkt wel dat het erg technisch blijft allemaal: “In eerste instantie verwachtten we een kant-en-klaar plan, waarbij er met één druk op de knop een maatregel uitrolt. In principe komt dat er ook uit, maar wat je moet doen is toch nog vrij complex, zelfs voor mij. Raggels onder de pannen: ik zie dat dan gewoon niet voor me. En dat geldt voor een particulier natuurlijk helemaal.”

Hulp van een ecoloog lijkt bij gebruik van het SMP dan ook onontbeerlijk. Toch is dat niet bezwaarlijk, vertelt Bakker. De woningstichting is al bezig met een isolatieproject op basis van het SMP en het bedrijf dat de isolatie uitvoert is erg enthousiast: “Die zei: we hebben altijd een ecoloog nodig, dat is geen probleem, maar het scheelt nu veel tijd en geld van vooronderzoeken.”

Voor de gemeente begint het nu pas. “We hebben besloten niet eens in de vijf jaar maar jaarlijks een stukje te gaan monitoren. Ook moeten we nu extra plussen realiseren voor deze soorten. Eind van het jaar moeten we een logboek inleveren: bij welke projecten zijn functies verloren gegaan en waar hebben we plussen gerealiseerd? Dat moet een beetje in balans zijn, we willen er dus nu gestaag aan werken. Verder moeten we ook particulieren mee gaan nemen. Dat willen we niet alleen via vergunningen doen, maar ook door te enthousiasmeren. Dankzij het SMP weten nu veel beter waarvoor we het doen.”