Schapenbegrazing in het Fochteloërveen

Van 40 kleine plots van zo’n 0,5 tot 2 ha groot hebben we de vegetatiestructuur in kaart gebracht. Van ieder plot noteerden we het percentage van o.a. boomvormers, heide, kruiden en kale grond. De resultaten hebben we vergeleken met de nulmeting die we drie jaar geleden uitvoerden.

Het was geen gangbaar onderzoek, en dat maakte het leuk.

Interviews met herders

Dit kwam onder meer door het interviewen van de verschillende herders, met hun eigen werkwijze en sterke punten. Eén herder had een enorme ecologische ervaringskennis en zag van alles af aan de vegetatie. Een ander werkte vanuit een stichting en kon extra ‘handjes’ inzetten om bijvoorbeeld boompjes te verwijderen.

Ook mooi om in de praktijk te zien: je moet je niet in een ecologische doelstelling verliezen. Zo waren er plekken met heel veel pitrus, wat duidelijk ligplekken waren van reeën. Dat is misschien niet de vegetatie die je vanuit het beheerplan wilt hebben, maar zo’n plek heeft wel een ecologische functie.

Niet alles ging van een leien dakje. Zo waren sommige terreinen moeilijk begaanbaar voor schapen, vaak juist de plekken met heel veel pijpestrootje. Ook voor ons viel het niet altijd mee om door het terrein te lopen.

Maar de resultaten zijn positief. Op veel percelen was een groot verschil te zien. Van 80% gras naar 30%; van 30% heide naar 60%, dat zijn verschillen die iedereen in het veld kan zien, ook niet-ecologen. Ook de variatie in soorten bleek verbeterd ten opzichte van de nulmeting: op veel plekken vonden we meer kruiden, russen en zegges. Opvallend: op meerdere plaatsen zagen we heel jonge vitale heidestruiken. Terwijl oudere heidestruiken zeldzamer en minder vitaal waren, die hadden waarschijnlijk te lijden gehad van de droogte.

Mooie resultaten, waaraan de begrazing hoogstwaarschijnlijk heeft bijgedragen.